اینترنت اشیا و بلاکچین، آینده شهر‌های هوشمند

اولین شهرهای هوشمند در حال پیدایش هستند و به زودی می‌توان همه ما را شهروندان هوشمند نامید. زندگی ما تغییر خواهد کرد و انبوهی از مزایای جدید نیز مانند سیستم های حمل و نقل عمومی کارآمد، توزیعِ هوشمند ترافیک، نرخ پایینِ جرم و جنایت، اتوماسیونِ فرآیندها، بهبود کیفیت انواع خدمات و موارد دیگر ظهور خواهد نمود.

بلاکچین برای حفظ حریم خصوصی داده‌ها

در یک شهر هوشمند انواع مختلفی از تجهیزات با سنسورهای جمع‌آوری داده‌ها وجود دارد. این مسئله، جمع‌آوری اطلاعات شخصی را به یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر تبدیل می کند، به همین دلیل ضروری است که از دسترسیِ اشخاصِ ثالثِ ناخواسته، به این داده‌ها جلوگیری شود. جمع‌آوری و ذخیره‌سازی اطلاعاتِ افراد، خطری بالقوه برای زندگی شخصی هر انسانی ایجاد می‌کند.توسعه‌دهندگان راهکارهای شهرهای هوشمند باید یک سیاستِ شفافیتِ مناسب برای معاملات و تبادلات ایجاد کنند. علاوه براین محرمانه بودن و امنیت داده‌ها برای کاربران نهایی را فراهم کنند. دقیقاً به همین دلیل است که فناوری بلاکچین این امکان را برای همه فراهم می‌کند تا بدون دخالت یک سیستم متمرکز یا واسطه‌ها ، داده‌های خود را با اطمینان و امنیت بالایی جمع آوری و تبادل کنند.

شهرهای هوشمند با بلاکچین پیروز می‌شوند

راهکارهای زیادی وجود دارد (مانند قراردادهای هوشمند) از فناوری بلاکچین برای ایجاد شهرهای آینده استفاده می‌کنند.این توافق نامه‌ها در صورت تحقق شرایطی از پیش تعیین شده بین چند طرف (به عنوان مثال انسان و ماشین یا ماشین با سایر سیستم‌های هوشمند) می‌توانند به صورت مستقل اجرا شوند.بلاکچین به دلیل امنیت و تغییرناپذیری تکنولوژیکِ خود، کار ذخیره‌سازی قراردادهای هوشمند را انجام می دهد. ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده‌ها به یک سیستم ذخیره‌سازی ابری توزیع شده نیاز دارد.از فناوری بلاکچین می‌توان برای ایجاد یک سیستم ابری آنالوگ امن و رمزگذاری‌ شده استفاده کرد. همچنین می‌توان از میزان پاسخگویی (accountability) و شفافیتِ (transparency) سیستم نیز اطمینان داشت. کاربردهایی همچون سیستم های لجیستیک و مدیریت امور مالی با استفاده از فناوری بلاکچین در سطح شهرها می‌تواند با حذف مراحل تأیید غیرضروری، کاراییِ این سیستم‌ها را افزایش داده و شفافیت را نیز تضمین کند. در شهرهای هوشمند، همه دستگاه‌های متصل به یک شبکه اینترنت اشیا می‌توانند داده‌ها را دریافت و ارسال کرده و دستورات را اجرا کنند. بنابراین امکان نظارت از راه دور و قابلیت مدیریت انطباقی (adaptive management) را فراهم می‌کنند.به لطف استفاده از بلاکچین، داده‌های حسگرهای شهری می‌توانند به توکن‌های قابل مبادله تبدیل شوند.یک سناریو را تصور کنید که در آن سنسور پارکینگ، اطلاعاتی را در مورد اشغال یا عدم اشغال آن، تولید می‌کند.سپس یک مجری سرویس‌های جستجوی پارکینگ موجود در یک شهر هوشمند، این داده‌ها را خریداری می‌کند.چنین راه حل‌هایی می‌تواند بخش خصوصی را راغب کند تا برای نصب حسگرها در شهرها، بیشتر سرمایه‌گذاری کنند و در نهایت درآمد هم داشته باشند. به‌علاوه این فناوری امکان بکارگیری ترکیبی از خدمات مختلفی را در زمینه اینترنت اشیا و رباتیک فراهم می‌کند، امکان نفوذهای امنیتی را از بین می برد و جریان معاملاتِ بدون وقفه را تضمین می کند.

پروژه های موجود بلاکچین در شهر هوشمند

توسعه‌دهندگان راهکارهای شهر هوشمند، در مسیر خود اغلب با مسائلی همچون موانع اخلاقی، مشکلات در تلفیق فن‌آوری‌ها و محدودیت‌های قانونی برخورد می‌کنند.به همین دلیل است که چنین فناوری‌هایی با سرعت نسبتاً کندی در حال توسعه هستند.با وجود این، چند پروژه ی جالب نیز وجود دارند که از بلاکچین برای سیستم‌های اینترنت اشیا استفاده می‌کنند. IOTA و Robonomics دو پروژه ای هستند که از موقعیت نسبتاً قوی در بازار دارند.هر دو بیش از 5 سال پیش تأسیس شدند.آنها به طور فعال و شفاف عمل می کنند و راه کارهای یکپارچه‌سازی بلاکچین را برای بخش‌های مختلف شهرهای هوشمند ایجاد می‌کنند. هر دو سیستم عامل، منبع باز هستند و به مهندسان اجازه می‌دهد تا طرح‌های توسعه خود را ارائه داده و پروژه‌های جدیدی را بر اساس این سیستم عامل‌ها ایجاد کنند.تفاوت اصلی این دو در رویکردهای مفهومیآنها نهفته است. 

IOTA از سال 2015 وجود داشته و بر اساس مدلی به نام "اینترنت برای همه چیز" راهکارهایی را توسعه می‌دهد که توانایی تبادل اشیاء و داده‌ها را بین انسان و ماشین به عهده می‌گیرد. در آغاز کار، این شرکت خیلی پر سر و صدا خود را به جهانیان معرفی کرد و در بازار پیشرو بود. با این حال ، فقط یک سال پس از راه اندازی، کیف پول آنها قربانی یک هک بزرگ شد. این پروژه به‌دلیل این نفوذ های امنیتی و مشکلاتیکه پشت سر هم برای این سیستم رخ داد در سال 2020 تعطیل شد.قبل از هک، IOTA یکی از پنج ارز دیجیتالِ برتر در دنیا بود.در آن زمان، ارزش بازار آن کمی بالاتر از 13 میلیارد دلار بود.اخیراً، تیم IOTA تولد دوباره این پروژه را اعلام کرد.

Robonomics یک پلتفرم غیرمتمرکز با کدهای منبع باز برای اینترنت اشیا است.این تیم در حال توسعه مفهوم "اقتصاد ربات‌ها" است، جایی که ربات‌ها و سایر سیستم‌های خودکار به نمایندگان مستقل در بخش‌های واقعی اقتصاد تبدیل می‌شوند.دستگاه‌های هوشمند می‌توانند به طور مستقل درباره تعمیر و نگهداری خود تصمیم بگیرند، هزینه برق را بپردازند، بودجه کار خود را دریافت کنند و...علاوه بر این، "روبونومیک" در حال ایجاد پروژه‌های اکولوژیکی برای نظارت بر شرایط کیفیی هوا (با کمک سنسورها) و کنترل سطح آلودگی آب (با استفاده از پهباد) است.آنها یک بازار مالی سبز ایجاد کردند.مهندسان روبونومیک از سال 2016 با استفاده از سیستم بلاک‌چین اتریوم در حال توسعه محصولات خود بوده‌اند. ولی در سال 2018 ، آنها راهکارهای خود را در اکوسیستم Polkadot ادغام کردند. Polkadot از این نظر که بر اساس اصول امنیتی مشترك (shared security principle) کار می‌کند می‌تواند از روبونومیک در برابر حملات هكرها محافظت کند.این بدان معنی است که تمام سیستم های خارجی متصل به بلاکچینِ Polkadot با استفاده از یک اسلاتِ parachain، به وسیله این اعتبار سنج‌های مستقل، امنیت اقتصادیِ سیستم را فراهم می‌کنند. به بیان دیگر Polkadot زیرساختی را فراهم میکند که در آن بلاکچین‌ها امکان ایجاد ارتباط و به اشتراک‌گذاری پروتکل‌های امنیتی را خواهد داشت. 

پروژه‌های IoTex ، IoTChain و Hedera در زمان شروع محبوبیت صنعت بلاکچین در سال 2017 تاسیس شدند.آنها نسل جدیدی از خدمات را برای اطمینان از امنیت و حفظ حریم خصوصی داده‌های دستگاه‌های هوشمند ارائه می‌دهند. بعضی از پروژه‌هایِ خاص تلاش می‌کنند راهکار های خود را با استفاده از پروتکل‌های ساخته شده روی سیستم‌های خودشان توسعه دهند، اما این آسیب‌پذیری آنها را در برابر حملات سایبری زیاد می‌کند.برخی دیگر نیز از بلاک‌چین‌های معروف مانند Ethereum و Polkadot استفاده می‌کنند.در میان راهکارهای موجود در بازار، این شبکه‌ها می‌توانند از اتصال تعداد زیادی دستگاه هوشمند پشتیبانی کرده و عملکرد مداوم و بدون قطعیِ آنها را با هزینه کم برای کاربران تضمین کنند.

انقلابِ صنعتیِ چهارم

ما به انقلاب صنعتی چهارم رسیده‌ایم. فناوری به تدریج در حال تبدیل شدن به یک جزء ضروری در زندگی ما است. ظهورِ شهرهای هوشمند اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین لازم است برای ایجاد این شهرهای هوشمند راهکارهایی توسعه یابد که از منظر شفافیت transparency و محرمانگی داده‌های کاربران (user confidentiality) ایمن باشند. فناوری بلاکچین می‌تواند در دستیابی به این امر کمک کند. علاوه بر امنیت، بلاکچین فرصتی برای ایجاد درآمد اضافی، قراردادهای امن، تعامل بین ماشین‌ها و سایر خدمات برای شهروندانِ شهرهای هوشمند ایجاد می‌کند. فناوری‌هایی که در بازار وجود دارند و توسط IOTA و Robonomics توسعه یافته‌اند، راهکارهایی برای اتصال دستگاه‌های هوشمند و یکپارچه‌سازیِ آنها به عنوان شرکت‌کنندگانی در فضای اقتصادِ انسانی، کنترل داده‌های شفاف و ایمن ارائه می‌دهند. طبق تحقیقات مجمع جهانی اقتصاد، پروژه‌های بلاکچین برای شهرهای هوشمند پتانسیل زیادی در بازار دارند. در حال حاضر، این صنعت در دوران آغازینِ خود است و فقط زمان می‌تواند مشخص کند که چه کسی رهبری بازار را در این بخش به دست خواهد گرفت.